Mặc dù thường được ca ngợi là “cơ bắp mạnh nhất trong cơ thể”, nhưng lưỡi được tạo thành từ một nhóm cơ giúp mọi người nếm thức ăn, nuốt và nói chuyện. Một cái lưỡi khỏe thường có màu hồng và được bao phủ bởi các nốt nhỏ gọi là papillae.
Vì thế nếu lưỡi được sử dụng liên tục, các vấn đề về lưỡi sẽ bắt đầu xuất hiện và gây ra nhiều khó chịu nó có thể gây ra nhiều khó chịu, bao gồm đổi màu và đau nhức. Hiện có rất nhiều nguyên nhân gây ra một số triệu chứng phổ biến về lưỡi, tuy nhiên hầu hết nó không nghiêm trọng và có thể được giải quyết nhanh chóng.
Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp, lưỡi bị đổi màu hoặc đau có thể đó là những tình trạng nghiêm trọng hơn, bao gồm thiếu vitamin, AIDS hoặc ung thư miệng. Vì lý do này, điều quan trọng là bạn cần đi khám bác sĩ nếu nhận ra bất kỳ vấn đề nào xảy ra trên lưỡi của bạn.
Điều gì gây ra lưỡi trắng?
Hiện nay có một số tình trạng bệnh lý có thể khiến lớp phủ màu trắng hoặc đốm trắng phát triển trên lưỡi, bao gồm:
Leukoplakia
Căn bệnh này khiến các tế bào trong miệng phát triển quá mức. Điều đó, dẫn đến việc hình thành các mảng trắng bên trong miệng, bao gồm cả trên lưỡi. Mặc dù nó không nguy hiểm, nhưng leukoplakia có thể là tiền thân của bệnh ung thư. Vì vậy, điều quan trọng bạn phải khám bác sĩ để có thể xác định nguyên nhân của các mảng trắng trên lưỡi của bạn. Ngoài ra, Leukoplakia có thể phát triển khi lưỡi bị kích thích, và nó thường được tìm thấy ở những người sử dụng các sản phẩm thuốc lá.
Nấm miệng
Còn được gọi là nấm candida, đây là một bệnh nhiễm trùng nấm men phát triển bên trong miệng. Tình trạng này dẫn đến các mảng trắng thường giống như phô mai trên bề mặt của miệng và lưỡi. Căn bệnh này thường thấy nhất ở trẻ sơ sinh và người già, đặc biệt là những người đeo răng giả hoặc những người có hệ miễn dịch yếu. Ngoài ra, những người mắc bệnh tiểu đường hoặc những người dùng steroid dạng hít trong điều trị hen suyễn hay bệnh phổi cũng có thể bị căn bệnh này. Bệnh nấm miệng cũng có nhiều khả năng xảy ra sau khi sử dụng kháng sinh, có thể tiêu diệt vi khuẩn “tốt” trong miệng. Bên cạnh đó, ăn sữa chua nguyên chất và sử dụng thuốc chống nhiễm trùng cũng dẫn đến bệnh nấm miệng.
Liken phẳng ở miệng
Là một mảng màu trắng, như sợi ren, tổ chức mô sưng đỏ. Hiện tại, các bác sĩ vẫn chưa thể xác định nguyên nhân gây ra bệnh, nhưng nó thường trở nên tốt hơn nếu bạn thực hiện một số điều sau đây như vệ sinh răng miệng đúng cách, tránh thuốc lá và hạn chế ăn thực phẩm gây kích ứng miệng.
Điều gì gây ra lưỡi đỏ hoặc lưỡi dâu tây?
Cho đến nay, có nhiều yếu tố có thể khiến lưỡi màu hồng bình thường chuyển sang màu đỏ. Trong một số trường hợp, màu lưỡi thậm chí có thể đổi màu như một quả dâu tây. Nguyên nhân có thể bao gồm:
Thiếu vitamin
Sự thiếu hụt axit folic và vitamin B-12 có thể khiến lưỡi đổi sang màu hơi đỏ.
Bệnh viêm lưỡi bản đồ
Tình trạng này còn được gọi là bệnh viêm lưỡi di chuyển lành tính, xảy ra khi các đốm đỏ trên bề mặt tương tự như bản đồ. Đôi khi, những mảng này cũng có viền trắng xung quanh và vị trí có thể thay đổi theo thời gian. Mặc dù nó thường vô hại, tuy nhiên bạn nên khám bác sĩ nếu các mảng đỏ kéo dài hơn 2 tuần. Một khi bác sĩ đã xác định rằng vết đỏ là kết quả của viêm lưỡi bản đồ, thì không cần điều trị thêm. Nếu tình trạng này làm cho lưỡi của bạn bị đau hoặc khó chịu, bạn có thể được bác sĩ kê toa thuốc bôi để giảm bớt sự khó chịu.
Lưỡi dâu tây
Đối với những trường hợp đang bị nhiễm trùng có thể phát triển lưỡi dâu tây. Vì thế bạn cần khám bác sĩ ngay lập tức nếu xảy ra tình trạng sốt cao và lưỡi đỏ. Điều trị bằng kháng sinh cho tình trạng này là cần thiết.
Hội chứng Kawasaki
Bệnh này thường xảy ra ở trẻ em dưới 5 tuổi, ảnh hưởng đến các mạch máu bên trong cơ thể và có thể gây ra lưỡi dâu tây. Trong giai đoạn nặng, trẻ thường bị sốt rất cao và cũng có thể bị đỏ hoặc sưng ở tay và chân.
Nguyên nhân gì khiến lưỡi lông đen?
Mặc dù tình trạng này gây mất thẩm mỹ, nhưng lưỡi lông đen thường không nghiêm trọng. Dấu hiệu nhận biết căn bệnh này là các vết sưng nhỏ trên bề mặt lưỡi, được gọi là papillae, phát triển trong suốt cuộc đời. Ở một số trường hợp, nhú lưỡi trở nên quá dài, thay vì bị bào mòn bởi các hoạt động hàng ngày. Điều này làm cho chúng có nhiều khả năng chứa vi khuẩn. Khi những vi khuẩn này phát triển, chúng có thể chuyển sang màu tối hoặc đen và nhú quá mức trông giống như tóc.
Tình trạng này thường không phổ biến và rất có thể xảy ra ở những trường hợp vệ sinh răng miệng không tốt. Ngoài ra, những người đang dùng kháng sinh hoặc đang điều trị hóa trị hay những người mắc bệnh tiểu đường cũng có thể mắc phải tình trạng này.
Điều gì làm lưỡi đau?
Hiện tại có rất nhiều điều có thể làm cho lưỡi của bạn bị đau hoặc gây ra những vết sưng đau, bao gồm:
Chấn thương
Vô tình cắn lưỡi hoặc bị một vật gì đó làm tổn thương, dẫn đến lưỡi đau cho đến khi được lành lại. Ngoài ra, nghiến răng cũng có thể gây kích ứng hai bên lưỡi và dẫn đến bị đau.
Hút thuốc
Hút thuốc quá mức có thể gây kích ứng lưỡi và làm cho nó đau.
Lở loét
Nhiều trường hợp sẽ phát triển những vết loét miệng trên lưỡi. Mặc dù nguyên nhân chưa được xác định, nhưng chúng có thể trở nên tồi tệ hơn khi đang căng thẳng.
Hội chứng rát miệng
Một số phụ nữ mãn kinh có thể phát triển hội chứng này, khiến cho lưỡi cảm thấy như bị đốt cháy.
Nhú lưỡi mở rộng
Nếu một hoặc nhiều vị giác bị viêm hoặc bị kích thích, nó có thể sưng lên và tạo thành một vết sưng đau trên lưỡi.
Một số điều kiện y tế
Các điều kiện y tế, bao gồm bệnh tiểu đường và thiếu máu, có thể bị đau lưỡi như một triệu chứng.
Ung thư miệng
Mặc dù hầu hết các cơn đau lưỡi không có gì đáng lo ngại, tuy nhiên bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có một khối u hoặc đau ở lưỡi trong vòng một hoặc hai tuần mà không biến mất. Bên cạnh đó, nhiều bệnh ung thư miệng thường không gây ra tổn thương trong giai đoạn đầu, vì vậy kiểm tra sức khỏe định kỳ là điều cần thiết.
Xem thêm các bài viết của Hồng Chuyên tại đây!